Efektowny trawnik – praktyczne porady ekspertów

Gęsta i zdrowa trawa jest prawdziwą ozdobą każdego domu i ogrodu. Osiągnięcie tego efektu wymaga wielu prawidłowo przeprowadzanych zabiegów pielęgnacyjnych przez cały sezon wegetacyjny. Prace rozpoczynamy po zakończeniu zimy. „Zalegająca pokrywa śnieżna nie sprzyja trawnikom, ponieważ nie przepuszcza tlenu, powoduje pojawianie się pleśni śniegowej i innych chorób grzybowych. Zatem wczesną wiosną powinniśmy poświęcić darni więcej uwagi, by wzmocnić jej witalność.” – wyjaśnia Lidia Tokarska, architekt krajobrazu, inspektor nadzoru terenów zieleni i ekspert Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Twórców Ogrodów, prowadząca firmę wykonawczą Zielony Salon. Efekt zielonego dywanu wymaga prawidłowej pielęgnacji, od przygotowania podłoża wczesną wiosną po systematyczne koszenie, nawożenie i podlewanie w sezonie.

Grabienie

Pierwszą czynnością do wykonania po zimie i stopnieniu śniegu, jest intensywne grabienie powierzchni pokrytych trawą, by usunąć z niej resztki roślinne i filc. Dzięki temu dotleniamy darń i ułatwiamy przenikanie wody co sprzyja jej regeneracji.

Wałowanie

Zabieg polega na dogniataniu darni do podłoża, które wypiętrza się wskutek mroźnych temperatur. Zamarzająca zimą woda powoduje powstawanie w warstwie korzeniowej pustych przestrzeni, co może prowadzić do przesuszenia korzeni trawy. Zabieg ten należy wykonać, najlepiej ciężkim wałem o małej średnicy, po odmarznięciu ziemi, gdy utrzymująca się wilgoć zapewnia odpowiednią plastyczność gleby. Czynność tę można powtórzyć  pod koniec sierpnia.

Wertykulacja

Wertykulacja polega na pionowym nacinaniu darni. Jej celem jest usunięcie filcu, natlenienie i odmłodzenie trawy. Należy ją przeprowadzić po rozpoczęciu procesu wegetacji. Skuteczność zabiegu zależy od prawidłowego wykonania kolejnych etapów tj. niskie koszenie, nacięcie darni w jedną stronę, dokładne wygrabienie filcu i resztek roślinnych, następnie – nacięcie darni w drugą stronę („na krzyż”) i ponowne wygrabienie filcu i pozostałości roślinnych. Na koniec należy wykonać nawożenie i dosiewkę trawy. Zabieg wertykulacji powtarzamy pod koniec sierpnia.

Nawożenie

Pierwsze nawożenie trawnika wykonujemy w okresie rozpoczęcia wegetacji traw. Jeżeli wykonywany jest zabieg wertykulacji nawożenie wykonywane jest w ramach tego zabiegu.  Najczęściej stosujemy nawozy typu NPK, zawierające makroskładniki jak azot, fosfor, potas i mikroskładniki. Wiosną ważna jest większa zawartość azotu, pobudzającego rośliny do wzrostu, zaś jesienią – zwiększona dawka potasu, który uodparnia rośliny na zimowe warunki. Zabieg wykonujemy z reguły raz w miesiącu, odpowiednich dawkach, do początku października. Od sierpnia należy stosować już tylko nawozy o obniżonej zawartości azotu. Warto pamiętać o wapnowaniu, zwłaszcza wiosną, które zapobiega zakwaszaniu się gleby przy systematycznym nawożeniu i poprawia strukturę gleby.

Dosianie trawy

Wiosną, zwłaszcza po ciężkiej zimie wskazane jest dosianie trawy, aby uzupełnić puste miejsca w darni. Podczas sezonu, luki w darni uzupełniamy na bieżąco, wedle potrzeb, aż do początku jesieni.

Koszenie

Koszenie zapobiega zakwitaniu źdźbeł trawy i wpływa na rozkrzewienie, zagęszczenie i odmłodzenie darni. Doprowadzenie do wykwitu trawy skutkuje „łysinami”, gdyż  wykwitnięte źdźbła zamierają. Jeśli chcemy, by nasz trawnik wyglądał jak gęsty dywan – powinniśmy kosić trawę bardzo systematycznie. Podczas całego sezonu zalecane jest  koszenie przynajmniej raz w tygodniu, by nie dopuścić do przerostu. Termin pierwszego koszenia na wiosnę zależy od warunków pogodowych. Głównym kryterium jest wysokość trawy – nie powinniśmy dopuścić do konieczności ścięcia więcej niż 1/3 jej wysokości. I pamiętajmy, że darń przycięta zbyt krótko słabnie i staje się podatna na działanie czynników chorobotwórczych. Inwestując w kosiarkę, warto zwrócić uwagę na jej moc, regulację wysokości koszenia i siłę z jaką zbiera resztki roślinne. Kluczowym czynnikiem prawidłowego koszenia jest jakość noży. „Podczas koszenia trawy koniecznie trzeba zadbać o ostrza maszyny.” – radzi Lidia Tokarska z OSTO. „Tępe noże szarpią i niszczą trawę uszkadzając wiązki przewodzące (nerwy), wskutek czego trawa traci wodę i jest bardziej podatna na choroby. Dobrze jest więc wybrać ostrza wysokiej jakości i ostrzyć je regularnie.” Niektóre kosiarki są wyposażone w funkcję mulczowania, którą warto stosować przy niskiej trawie. Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest mulczowanie zmienne umożliwiające regulowanie ilości trawy, która ma trafić do kosza i tej, która pozostanie na powierzchni trawnika. Warto pamiętać, że zbyt dużo trawy pozostawionej na darni sprzyja powstawaniu filcu. Korzyścią z mulczowania jest przyspieszenie pracy – większa ilość rozdrobnionej trawy mieści się w koszu i rzadziej go opróżniamy. Precyzyjne cięcie trawy i mulczowanie zmienne zapewniają kosiarki Honda z serii HRX i HRG, wyposażone w systemy MicroCut® i Versamow®. MicroCut® – podwójny układ noży – tnie trawę ze zwiększoną częstotliwością. Prowadzący nóż górny wykonuje cięcie podstawowe, a nóż dolny tnie pokos na mniejsze kawałki. Krążący następnie pokos wewnątrz korpusu ulega dalszemu rozdrobnieniu. Efektem tego systemu jest dokładniejsze rozdrabnianie i o 30% większe wypełnienie kosza niż w przypadku systemu z jednym ostrzem oraz możliwość zbierania i mielenia liści jesienią. Jednocześnie podwójny nóż wspiera funkcję mulczowania zmiennego, dzięki której sami decydujemy o częściowym lub całkowitym procesie mulczowania zależnie od wysokości trawy i warunków atmosferycznych. Opcję regulacji ilości mulczowanej trawy uruchamiamy przesunięciem jednej dźwigni, bez konieczności montażu specjalnego noża czy innych akcesoriów.

Podlewanie

Młody trawnik, którego siewki już się zakorzeniły, należy podlewać początkowo kilka razy na dobę, a następnie – raz na dobę. Starsze trawniki podlewamy 2-3 razy w tygodniu, zależnie od panującej aury. Korzystniejsze dla trawy jest rzadsze ale bardziej obfite nawadnianie – powoduje to głębsze zakorzenienie się roślin, wskutek czego trawa jest bardziej odporna na niedobory wody. Dobowe zapotrzebowanie roślin na wodę szacuje się na 4 – 5 litrów/1 m² powierzchni. Podlewanie najlepiej jest wykonywać rano, gdy parowanie wody jest mniejsze a różnica temperatur pomiędzy wodą i rośliną niewielka. Urządzeniem ułatwiającym podlewanie trawnika, ogródka czy działki jest niewielka motopompa, służąca do pompowania wody z  dostępnych naturalnych zbiorników wody. Honda WX15 jest przeznaczona przede wszystkim do podlewania dużych ogrodów i trawników. Wytwarza wysokie ciśnie umożliwiające podanie wody na wysokość 40 m., stąd jest wręcz idealna w efektywnym podlewaniu w połączeniu z większym systemem zraszaczy. Model ten należy do bardzo wydajnych urządzeń tego typu, ponieważ w ciągu godziny może przepompować aż 14 400l wody. Wyposażony jest w mini 4-suwowy silnik o mocy 1,6 kW (2,1 KM), którego cicha praca nie zakłóca spokoju otoczenia.

Zakładanie trawnika – mini poradnik

Kwiecień i maj to najlepszy czas na stworzenie nowego trawnika. Zakładając trawnik warto kierować się kilkoma podstawowymi zasadami. O tym jak je prawidłowo wykonać, radzi Rafał Śliwiński, ekspert Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Twórców Ogrodów.

Przygotowanie gleby

Pierwszym krokiem jest sprawdzenie i analiza rodzaju gleby. Najlepszą wierzchnią warstwą pod trawnik jest dobrze przepuszczalna gleba piaszczysto-gliniasta o grubości 20-30 cm, pod którą znajduje się również dobrze przepuszczalne podglebie. Jeśli ziemia jest gliniasta – najlepiej dodać żwir frakcjonowany o uziarnieniu 0-4mm, by poprawić warunki powietrzno-wodne w glebie i umożliwić korzeniom swobodne i silne rozrastanie. W przypadku gleb słabych, piaszczystych można dodać ziemię kompostową lub odpowiednią ilość torfu w celu zwiększenia zawartości próchnicy w glebie – tym samym dla zwiększenia wilgotności i dostępności składników pokarmowych w glebie. Najbardziej odpowiednia kwasowość gleby  dla traw mieści się w przedziale pH  5,5-7,0. W przypadku niższego odczyny pH – konieczne jest wapnowanie podnoszące odczyn gleby. Wybrany teren należy wstępnie oczyścić z kamieni, liści i roślin oraz ewentualnych śmieci.
Następnym krokiem jest przekopanie terenu. Jednocześnie, zależnie od rodzaju gleby, można dodać ziemię organiczną lub piasek i wszystko razem zmieszać. Te czynności najłatwiej wykonać glebogryzarką, którą jednocześnie spulchniamy i mieszamy podłoże. Usuwamy większe kamienie, które pojawią się w wyniku mechanicznych prac agrotechnicznych glebogryzarką, wyrównujemy powierzchnię poprzez plantowanie i wałujemy ciężkim wałem w celu uzyskania równej powierzchni.
Urządzeniem ułatwiającym przygotowanie gleby są glebogryzarki. Wielozadaniowa Honda F 220 o szerokości roboczej 45 cm sprawdza się na małych i dużych powierzchniach. Silnik Honda GXV 57 o mocy 2 KM,  bęben z 4 zestawami ostrzy oraz zbiornik paliwa o pojemności 0,67 l umożliwiający ponad godzinną wydajną pracę, zaś regulowane ergonomiczne rączki podwyższają komfort obsługi. Dzięki możliwości przyłączenia do niej innych urządzeń, model ten wiosną może być stosowany jako wertykulator i aerator, a zimą – jako odśnieżarka.  Wyposażenie w odpowiednie koła pozwala dołączyć do glebogryzarki pług do orki, kultywator do spulchniania ziemi czy obsypnik do ziemniaków. Dodatkowo, jej niewielkie rozmiary, składane rączki i specjalny uchwyt ułatwiają transport i przechowywanie.

Nawożenie

Kilka dni przed planowanym siewem lub rozłożeniem trawy „z rolki”), należy zastosować nawóz wieloskładnikowy, zawierający azot, zwiększoną ilość fosforu i potasu. Warto skonsultować się ze specjalistą w kwestii właściwego doboru nawozu do rodzaju gleby oraz metody zakładania trawnika. W przypadku trawników zakładanych metodą siewu ważne jest stosowanie nawozów o odpowiednich dawkach, tzw. nawozów ,,startowych” z odpowiednio dobranymi dawkami poszczególnych składników pokarmowych w okresie wschodów nasion i w pierwszej fazie wzrostu traw.

 Sianie trawy

Kolejną czynnością jest wysiew nasion, który najlepiej jest wykonać podczas bezwietrznej, ciepłej i wilgotnej pogody. Bezpośrednio przed siewem należy wierzchnią warstwę gleby lekko wzruszyć grabiami nie powodując żadnych zagłębień ani nierówności. W ten sposób tworzy się lepsze warunki dla przykrycia nasion. Po przykryciu nasion warstwą piasku lub torfu o grubości do 1 cm, wałujemy powierzchnię.
Najłatwiejsze w utrzymaniu są mieszanki, gdyż różne gatunki traw uzupełniają się i są bardziej odporne na choroby grzybowe.

Podlewanie

Nawadnianie świeżo wysianych nasion czy trawy z „rolki” jest ważnym zabiegiem dla rozwoju roślin. Na początku, podlewamy teren małą ilością wody, ale kilka razy na dobę. Ważne, by zachować wilgoć w wierzchniej warstwie podłoża zwłaszcza w przypadku wysiewu mieszanki traw – gatunki mają różny czas kiełkowania (7 – 30 dni).

 Pierwsze koszenie

Trawę kosimy po raz pierwszy, gdy źdźbła osiągną wysokość 8-12 cm, a trawę należy kosić do wysokości 5-6 cm. Robimy to delikatnie, by uniknąć wyrywania źdźbeł roślin.